تاریخچه حجامت
تاریخچه حجامت
بر
اساس حدیثی ازپیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله ) عمر حجامت با عمر بشر برابری می
کند .ایشان پنج چیز را از سنت های پیامبران شناخته که یکی از این پنج چیز حجامت
است و بر اساس اعتقادات اسلامی اولین انسان پیامبر بوده . باستانی ترین سند به دست آمده از
حجامت به 3300 سال پیش از میلاد مسیح باز می گردد که در مقدونیه پیدا شده.(4)
همچنین اوراق پاپیروس مربوط به عصر باستان نشان می دهد که حجامت حدود 2200 سال قبل
از میلاد مسیح امری رایج بوده . حجامت در میان مردم پارس و دوره هخامنشی هم به
عنوان یکی از فنون پزشکی شایع موضوع ازمون برای قبولی دانش آموختگان پزشکی به کار
می رفته . این روش
طبی در میان اقوام افریقا و ژرمن هم کاربرد داشته .(5) همچنین برخی از روشهای
درمانی حجامت توسط « زوهوفنگ»(6) چینی در حدود 28 سال بعد از میلاد مسیح معرفی شده ( 7 )
جالینوس نیز در 120 سال پس از میلاد مسیح مطالب متنوعی را در مورد حجامت ذکر می کند .(8) وی اغلب « اراسیسترائوس (9)» را به خاطر عدم استفاده از حجامت مورد انتقاد قرار می داد . آلپینوس(10) از هرودوست یونانی مشهور(11) نقل کرده که مصریان برای درمان برخی بیماریها از حجامت اسفاده می کرده اند(12) همچنین به دستور ادریس نبی در تصویری روی سردرب اهرام ثلاثه مصر حجامت معرفی گردیده که تا کنون باقی است.(13) اعراب هم با این عمل آشنا بوده و از آن سود می برده اند . از احادیث مربوطه چنین بر می آید که پیامبر وقتی در مورد حجامت با اعراب صحبت می فرمودند به شیوه ای سخن می گفه اند که گویی آنان کاملاً با آن آشنایند . چرا که دیده نشده پیامبر در مقام توضیح چگونگی انجام حجامت بر آیند .استفاده از حجامت درممالک اسلامی پس از گسرتش اسلام نیز امری انکار نا پذیر است . پس بنا بر اعتراف تاریخ حجامت امری رایج در میان تمامی مردم دنیا بوده و همین رواج می تواند فوائد حجامت را اثبات کند . چون علم پزشکی علمی تجربی است و اگر این روش طبی خالی از فایده بود ، هرگز به این مقدار در زمان ها و مکان های مختلف شایع نمی گشت .
حجامت در آئینه اسلام :
برای اثبات مورد تأیید بودن حجامت توسط پیامبر شاید بهترین سند 0حدیثی باشد که نزد ما به حدیث معراج معروف گشته . علامه طباطبایی در تفسیر المیزان دیل آیه ای از سوره اسری ، از پیامبر اکرم چنین نقل می کند : اذا صعدنا الی السماء السابعة ما مررت ملک من الملائکه الا قالوا یا محمد احتحجم وامراتک بالحجامه .
شب معراج زمانی که به آسمان هفتم صعود کردم به هیچ ملکی از ملائک گذر نکردم مگر اینکه گفتند : ای محمد حجامت کن و امتت را به حجامت کردن امر فرما . به تبع ایشان ، امامان شیعه نیز این عمل را مورد تحکیم و تأیید قرار داده اند . امیر المؤمنین علی ( علیه السلام ) می فرماید : الحجامه تصحح البدن و تشدد العقل .(14) حجامت بدن را سالم و عقل را زیادت می بخشد .
در کتاب شریف طب الرضا هم باب مستقلی راجع به حجامت از کلمات امام رضا (ع) ذکر گردیده ، همچنین بر اساس روایات متواتر همه ائمه ما از عمل حجامت بهره جسته اند . این احادیث و روایات حکمای بزرگ طب اسلامی و سنتی حجامت را یکی از از ارکان درمانی به حساب می آورند و در موارد فراوانی آن را تجویز می کنند. شیخ الرئیس ابوعلی سینا د رکتاب « قانون در طب » ، محمد زکریای رازی در کتاب « الحاوی» ، اخوینی در کتاب « آداب المتعلمین » و سید اسماعیل جرجانی در « ذخیره خوارزمشاهی » بطور تفصیلی در مورد حجامت و قانونمندی ها و موارد تجویز آن صحبت کرده اند .
علم طب دو جنبه دارد : 1) جنبه پیشگیری و بهداشت 2) جنبه درمان . عمل طبی حجامت در دین شریف اسلام از هردو بعد مورد بررسی قرارگرفته ، مثلاً از لحاظ بهداشتی و پیشگیری در کنار مسواک ردن و خلال کردن ( که هردو از از اعمال بهداشتی طب هستند ) آمده است .(15) و از لحاظ درمانی جزء چهار شیوه اصلی درمانی معرفی شده است.(16) با این اوصاف به طو رقطع می توان گفت : حجامت جزء احکام امضائی و مسلم اسلام است و اهمیت آن به حدی است که ملا حسن فیض ( رضی الله عنه ) طی فتوایی آموزش حجامت را برای مردم هر شهر واجب کفائی می شمارد.(17)
